CHP’li Karadeniz’in Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanununda değişiklik öngören kanun teklifi kabul edildiğinde karayolu ile yolcu ve yük taşımacı yetki belgesine sahip olan, kendi nam ve hesabına taşımayı bir ücret karşılığı üstlenen gerçek veya tüzel kişilerden motorin için ÖTV alınmayacak. “Karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu birbiriyle rekabet içinde olmadan birbirlerini tamamlayan yapıda ilerleyen sektörler olmalıdır” denilen kanun teklifinin gerekçesinde, denizyolu ve havayolu şirketlerine tanınan ÖTV istisnalarının karayolu ile yük ve yolcu taşımacılığı yapan sektörün haksız rekabete uğradığı belirtildi.
Gerekçede, “Havayolu yolcu taşımacılığı ile karayolu yolcu taşımacılığı arasındaki rekabet karayolu ile yolcu taşıyan otobüs işletmelerinin aleyhine bir boyut almıştır. Bu durumu sadece yolcu taşımacılığı alanında değil eşya ya da mal taşımacılığı alanında da görmek mümkündür. Karayolu taşımacılığında en önemli maliyet unsuru olan akaryakıt fiyatlarıdır ki, Türkiye’de akaryakıt fiyatları dünya akaryakıt fiyatlarının üzerinde olduğu gerçeği, taşımacılık sektörünün emeğinin karşılığını alamamasına neden olmaktadır. Bu nedenledir ki, sektörler arasında devletin kendi eliyle yaratacağı haksız rekabet ortamı evrensel hukuka ve sosyal devlet ilkelerine aykırıdır. Bu aykırılığın ortadan kaldırılması için şehirlerarası yolcu ve yük taşımacılığı yapan ve yaklaşık 15 milyon kişiyi ilgilendiren, geçimini sağlayan bu sektörde de ÖTV uygulamasının kaldırılması ilkesel açıdan doğru olacak, mağduriyet yaşayan sektörün sorununa çözüm olacaktır” denildi.
KANUN TEKLİFİNİN GEREKÇESİ VE METNİ: GEREKÇE
EPDK Mart 2016 verilerine göre vergisiz motorinin litre fiyatı 1,38 TL, toplam vergi dahil fiyatı 3,51 TL’dir. Yani, motorin fiyatına 2,13 TL vergi eklenmekte ve tüketiciye motorinin vergisiz fiyatının yarısından fazlası yüklenmektedir. Hatta, Türkiye’deki benzin ve motorinin vergisiz fiyatı Avrupa Birliği (AB) ortalamasının üzerindedir. Ocak 2016’da AB’de motorinin vergisiz litre fiyatı AB’de ortalama 1,26 TL’yken, Türkiye’de 1,27 TL’dir. AB ile Türkiye’nin akaryakıta uyguladıkları vergi oranlarına bakıldığında Türkiye’nin benzin ve motorine en çok vergi uygulayan ülkeler arasında yer aldığını görülmektedir. EPDK Mart 2016 verilerine göre, Türkiye motorine uygulanan vergide % 60,6 ile AB ülkeleri arasında üst sıralarda yer almaktadır.
31 Aralık 2003 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine miktarı her geminin teknik özelliklerine göre tespit edilmek ve bu akaryakıtı kullanacak gemi jurnaline işlenmek kaydıyla verilen akaryakıtın ÖTV tutarı bu gemilerde sıfıra indirilmiştir. Yine, 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile havayolu taşımacılığında kullanılan jet yakıtı da ÖTV’den muaftır. Yani, hem denizyolu hem de havayolu taşımacılığı ile karayolu taşımacılığı arasında adil olmayan bir rekabet ortamı bulunmaktadır.
Havayolu yolcu taşımacılığı ile karayolu yolcu taşımacılığı arasındaki rekabet karayolu ile yolcu taşıyan otobüs işletmelerinin aleyhine bir boyut almıştır. Bu durumu sadece yolcu taşımacılığı alanında değil eşya ya da mal taşımacılığı alanında da görmek mümkündür. Karayolu taşımacılığında en önemli maliyet unsuru olan akaryakıt fiyatlarıdır ki, Türkiye’de akaryakıt fiyatları dünya akaryakıt fiyatlarının üzerinde olduğu gerçeği, taşımacılık sektörünün emeğinin karşılığını alamamasına neden olmaktadır.
Bu anlamda, karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu birbiriyle rekabet içinde olmadan birbirlerini tamamlayan yapıda ilerleyen sektörler olmalıdır. Oysa mevzuatımızdaki düzenlemeler havayolu, denizyolu ve karayolundaki rekabeti haksız rekabete dönüştürmüş niteliktedir. Bu nedenledir ki, sektörler arasında devletin kendi eliyle yaratacağı haksız rekabet ortamı evrensel hukuka ve sosyal devlet ilkelerine aykırıdır. Bu aykırılığın ortadan kaldırılması için şehirlerarası yolcu ve yük taşımacılığı yapan ve yaklaşık 15 milyon kişiyi ilgilendiren, geçimini sağlayan bu sektörde de ÖTV uygulamasının kaldırılması ilkesel açıdan doğru olacak, mağduriyet yaşayan sektörün sorununa çözüm olacaktır.
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDAKİ KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 6.6.6002 tarihli ve 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7/A maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir: “10.7.2003 tarihli 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun 3’üncü maddesinde tanımlanan yük ve yolcu taşıma araçlarında kullanılmak üzere (standart yakıt deposu miktarını aşmamak kaydıyla) yine bu Kanun maddesi ile tanımlanan taşımacı olanlara birinci fıkrada sözü edilen malların teslimi vergiden müstesnadır.”
MADDE2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
